Zawroty głowy u dorosłych – BPPV z perspektywy osteopaty
Łagodne napadowe położeniowe zawroty głowy (BPPV) to jedna z najczęstszych przyczyn zawrotów głowy u dorosłych. Charakteryzuje się nagłym uczuciem wirowania lub braku równowagi, które pojawia się w określonych pozycjach głowy, np. przy zmianie ułożenia ciała, wstawaniu z łóżka czy obracaniu się na bok. Osteopaci postrzegają BPPV jako zaburzenie mechaniczne w obrębie układu przedsionkowego, które można skutecznie leczyć za pomocą prostych technik manualnych oraz ćwiczeń.
Przyczyny BPPV
BPPV wynika z zaburzeń w błędniku, a dokładniej z przemieszczania się drobnych kryształków wapniowych (otolitów) do kanałów półkolistych ucha wewnętrznego. To nieprawidłowe położenie otolitów sprawia, że układ przedsionkowy błędnie interpretuje ruchy głowy, co prowadzi do uczucia zawrotów.
Główne przyczyny BPPV to:
- Urazy głowy lub mikrourazy.
- Zmiany degeneracyjne związane z wiekiem.
- Długotrwałe unieruchomienie głowy (np. po operacjach).
- Wahania hormonalne, stres i zmiany metaboliczne.
- Napięcia w obrębie szyi i czaszki, które mogą wpływać na układ przedsionkowy.
Objawy BPPV
- Nagłe zawroty głowy przy zmianie pozycji głowy (np. kładzenie się, podnoszenie).
- Uczucie wirowania trwające od kilku sekund do minuty.
- Zaburzenia równowagi, niestabilność przy chodzeniu.
- Nudności lub wymioty w bardziej nasilonych przypadkach.
- Brak innych objawów neurologicznych, takich jak zaburzenia słuchu.
Jak osteopata postrzega BPPV?
Osteopaci traktują BPPV jako zaburzenie mechaniczne, które wynika z nieprawidłowego ułożenia struktur błędnika. W terapii osteopatycznej kluczowe jest:
- Przywrócenie równowagi układu przedsionkowego poprzez techniki manualne oraz odpowiednie manewry repozycyjne.
- Ocena napięcia tkanek w obrębie szyi i czaszki, ponieważ zaburzenia w odcinku szyjnym mogą nasilać objawy BPPV.
- Praca z układem czaszkowo-krzyżowym, aby przywrócić prawidłową dynamikę płynów oraz zmniejszyć napięcia, które mogą zaburzać pracę błędnika.
Manewry repozycyjne – jak sami możecie sobie pomóc?
W przypadku BPPV bardzo skuteczne są tzw. manewry repozycyjne, które mają na celu przemieszczenie otolitów do właściwego położenia w błędniku. Jednym z najpopularniejszych jest manewr Epleya, który można wykonać samodzielnie:
Jak wykonać manewr Epleya?
- Pozycja początkowa: Usiądź na łóżku z nogami opuszczonymi w dół. Obróć głowę o 45 stopni w stronę ucha, które wywołuje zawroty głowy.
- Połóż się: Szybko połóż się na plecach, utrzymując głowę w tej samej pozycji (45 stopni). Pozostań w tej pozycji przez około 30–60 sekund, aż zawroty się zmniejszą.
- Obrócenie głowy: Obróć głowę na drugi bok (90 stopni), tak aby patrzeć w stronę drugiego ucha. Odczekaj kolejne 30–60 sekund.
- Zmiana pozycji ciała: Obróć się całym ciałem na bok w kierunku, w którym obróciłeś głowę. Pozostań w tej pozycji przez około 30 sekund.
- Powrót do pozycji siedzącej: Powoli usiądź, utrzymując głowę w pozycji neutralnej.
Manewr można powtórzyć kilka razy dziennie, aż objawy ustąpią.
Jak osteopata może pomóc w BPPV?
- Diagnoza i ocena stanu pacjenta
Osteopata zbiera dokładny wywiad oraz bada funkcjonowanie układu przedsionkowego i napięcia mięśniowo-powięziowe. - Techniki manualne
- Manewry repozycyjne (np. Epleya, Semonta) w celu przemieszczenia otolitów.
- Delikatne techniki na odcinku szyjnym i czaszkowo-krzyżowym, aby poprawić krążenie płynów i zmniejszyć napięcia mogące wpływać na błędnik.
- Terapia powięziowa
Praca z napięciem mięśni szyi, barków i czaszki, które mogą zaburzać przepływ krwi i funkcję układu przedsionkowego. - Edukacja pacjenta
Osteopata instruuje pacjenta, jak wykonywać manewry samodzielnie, aby skutecznie eliminować objawy. Dodatkowo udziela wskazówek dotyczących prawidłowej postawy oraz aktywności, które wspierają układ równowagi.
Podsumowanie
BPPV to problem, który można skutecznie wyleczyć za pomocą prostych technik manualnych i manewrów repozycyjnych. Osteopatia oferuje holistyczne podejście do leczenia, uwzględniając zarówno mechaniczne, jak i funkcjonalne przyczyny zawrotów głowy. Dzięki regularnemu stosowaniu manewru Epleya i wsparciu osteopaty można szybko pozbyć się problemu i odzyskać komfort codziennego funkcjonowania.
